Net zoals veel andere dieren, hebben vogels bacteriën in hun darmen (darmflora). Hoewel er natuurlijk ziekteverwekkende bacteriën bestaan, is de aanwezigheid van een normale darmflora juist bevorderlijk voor de gezondheid van de vogel. Zo heeft een gezonde darmflora een positief effect op de vertering en het functioneren van de darm, het immuunsysteem en het onderdrukken van infecties.
Uit onderzoek is gebleken dat de darmflora kan verschillen tussen verschillende vogelsoorten, maar ook tussen wilde vogels en vogels in gevangenschap. Zo worden bij gezonde kromsnavels in gevangenschap vaak bacteriën gevonden die niet voorkomen bij hun wilde soortgenoten. Deze bacteriën zijn hoewel ze dus eigenlijk geen natuurlijke bewoners van de papegaaiendarm zijn, heel vaak totaal onschuldig en vaak zelfs nuttig.
Afwijkende darmflora
De darmflora kan door verschillende oorzaken verstoord raken. Bijvoorbeeld door een infectie met een ziekteverwekkende bacterie. Vaker echter treden er verstoringen van de darmflora op ten gevolge van een slechte voeding, leverproblemen, een vertraagde passagesnelheid, een slecht functionerend immuunsysteem of een kuur antibiotica.
Bij infecties door ziekteverwekkende bacteriën is vaak een behandeling met antibiotica nodig. Het mooiste is om door middel van bacteriologisch onderzoek zo nauwkeurig mogelijk vast te stellen welke bacterie de problemen veroorzaakt. Vervolgens kan gericht behandeld worden met een antibioticum dat goed werkzaam is tegen deze bacterie, maar zo min mogelijk schade aan de gezonde darm-bacteriën veroorzaakt.
In het geval van een verstoring van de darmflora door andere oorzaken, werken antibiotica vaak niet of geven slechts een tijdelijk gunstig effect. In dat geval moet voornamelijk geprobeerd worden om het natuurlijke evenwicht weer terug te laten keren door onderliggende ziektes te behandelen, stress te minimaliseren en de voeding en hygiëne te optimaliseren. Er is veel discussie over het feit of probiotica ook bij vogels via een sneller herstel van de darmflora echt bijdragen aan een sneller herstel van de gezondheid. Het feit dat er van nature verschillen in de darmflora bestaan tussen en binnen verschillende vogelsoorten, maakt het onwaarschijnlijk dat de commercieel verkrijgbare probiotica ideaal zijn voor elke vogel.
Ontlastingsonderzoek
De ontlasting van vogels bestaat uit 3 componeneten: Poep (faeces), urinezuurkristallen (uraten) en waterige urine. Onderzoek van de ontlasting kan belangrijke informatie geven over de gezondheidstoestand van een vogel.
Bij ontlastingsonderzoek wordt eerst met het blote oog naar de ontlasting gekeken. De poep wordt onder andere gecontroleerd op kleur, dikte, aanwezigheid van onverteerde zaden/voedseldelen en bloed. Daarnaast kan de kleur en hoeveelheid van de uraten en de waterige urine beoordeeld worden. Verse uraten horen bijvoorbeeld geheel wit te zijn. Verkleuringen kunnen aanwijzingen zijn van bijvoorbeeld leverproblemen, metaalvergiftiging of nierschade. Teveel waterige urine kan een aanwijzing zijn voor bijvoorbeeld nierfalen of suikerziekte, maar kan ook optreden door stress of het eten van vochtrijke voeding.
Daarnaast is het belangrijk om de ontlasting microscopisch goed te onderzoeken. Hierbij wordt gekeken naar aantallen en types bacteriën, Candida-gisten, Macrorhabdus ornithogaster (Megabacterie), wormen, coccidien en flagellaten.
Een deel van de onderzoeken kan worden verricht op opgestuurde ontlasting. Het onderzoek op flagellaten kan het beste op zo vers mogelijke ontlasting worden gedaan (dus niet per post opgestuurd). Ook de darmflora en het aantal gisten kunnen veranderen als de ontlasting te lang onder weg is. Wij raden daarom aan om indien mogelijk de eerste keer verse ontlasting te brengen of dit tijdens een consult te laten controleren. Periodieke controles kunnen vaak wel op opgestuurde ontlasting worden uitgevoerd.
Bron: Dierenkliniek Rijnlaan