Het hoorn van de snavel blijft het hele leven met constante snelheid groeien. Dat gebeurt om te compenseren voor de slijtage die optreedt bij ‘normaal gebruik’ (eten, klimmen, voorwerpen manipuleren/slopen, etc.).
Het afslijten treedt op door het contact met harde objecten/voedseldelen, maar ook door contact tussen de boven- en ondersnavel.
Wanneer er iets mis is met 1 van de genoemde factoren, raakt de slijtage verstoord en worden bepaalde minder hard slijtende hoorndelen langer. Bij bepaalde ziektes (bijvoorbeeld leverziektes) kan de hoornvorming zelf verstoord raken, zoals we helaas geregeld zien bij grasparkieten die door een te vette en slecht uitgebalanceerde voeding (zadenmengsel) leververvetting ontwikkelen en daardoor een lange, broze bovensnavel krijgen.
Ook door o.a. bepaalde infecties, tumoren en trauma kan de hoornvorming verstoord raken. Onvoldoende mogelijkheden om te klimmen, foerageren en slopen leiden tot een verminderde slijtage.
Een afwijkende stand van de boven en/of ondersnavel (kruisbeet, onderbeet, etc.) of bijvoorbeeld een pijnlijk kaakgewricht kunnen ook zorgen voor een verminderde slijtage. Uiteraard kan ook een combinatie van bovengenoemde factoren een rol spelen.
De behandeling en vooruitzichten hangen geheel af van de oorzaak. Soms kan het onderliggende probleem worden opgelost door aanpassingen in de leefomstandigheden en/of voeding, soms kunnen medicijnen, supplementen of chirurgie het probleem oplossen. Er zijn echter ook veel gevallen waarbij de omstandigheden geoptimaliseerd zijn, maar de slijtage door een blijvende afwijkende stand van de boven- en ondersnavel toch afwijkend blijft. In dat geval is het nodig om de snavel periodiek te corrigeren. Vaak is het daarbij nodig om de snavel op meerdere plaatsen te corrigeren, ook al valt er maar op 1 plek ene echte afwijking op. Dit moet met precisie plaatsvinden. Wij doen dit op onze kliniek met een zeer klein tandartsboortje. Indien goed uitgevoerd, is deze ingreep niet pijnlijk omdat er natuurlijk niet in het leven wordt geslepen. Het kan ook vrijwel altijd zonder enige vorm van narcose/sedatie/roesje worden gedaan.
Hoe vaak corrigeren nodig is, wisselt per individu. Persoonlijk ( Rob van Zon) vind ik het belangrijk om een vogels eerst volledig te onderzoeken en om de leefomstandigheden & dieet in kaart te brengen, zodat na het stellen van de diagnose een optimaal behandelplan kan worden opgesteld. Het gebeurt helaas vaak dat bij grasparkieten die vanwege een onderliggend leverprobleem een afwijkende hoornvorming hebben, alleen de lange snavel wordt gecorrigeerd, zonder dat er een diagnose wordt gesteld of de onderliggende ziekte wordt behandeld. Deze vogels gaan dan uiteindelijk dood (weliswaar met een mooie korte snavel…).
Rob van Zon
Dit bericht is afkomstig van de “Vogel Medisch Advies Groep” op Facebook
——————-
Voor meer advies en specifieke vragen met uitleg, raden we aan om lid te worden van deze groep. Zodra je lid bent, kun je vrijblijvend je medische vraag stellen. We willen je vriendelijk verzoeken om eerst de zoekbalk te gebruiken om te controleren of je vraag niet al eerder is gesteld en beantwoord.
Onthoud ook: bij spoedgevallen is het altijd belangrijk om direct contact op te nemen met een gekwalificeerde vogelarts. Wacht niet op een antwoord via sociale media